Konwencja haska dotycząca cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę została przyjęta przez Polskę w 1 listopada 1992 roku. Według tej konwencji, bezprawne uprowadzenie lub zatrzymanie dziecka ma miejsce wtedy, kiedy doszło do naruszenia podstawowego prawa do opieki nad dzieckiem nadanego rodzicom lub opiekunom na mocy ustawodawstwa państwa, w którym dziecko przebywało bezpośrednio przed zatrzymaniem lub uprowadzeniem.
Podstawową zasadą konwencji jest niezwłoczne sprowadzenia dziecka do państwa i miejsca jego stałego pobytu (art. 12). Osoba zainteresowana może domagać się powrotu dziecka, które:
- nie ukończyło 16 lat (art. 4)
- zostało bezprawnie uprowadzone (lub zatrzymane) z jednego państwa, będącego stroną Konwencji do innego państwa, również będącego stroną Konwencji (art. 4 w zw. z art.35).
Konwencja przewiduje, że w pewnych okolicznościach powrót dziecka jest niewskazany pomimo tego, że nastąpiło jego bezprawne uprowadzenie lub zatrzymanie, wyjątki te występują gdy:
- osoba domagająca się powrotu dziecka, a mająca prawo do opieki nad nim, prawa tego nie wykonywała,
- osoba mająca prawo do opieki nad dzieckiem zgodziła się na wyjazd dziecka za granicę lub zaakceptowała taki wyjazd po uprowadzeniu lub zatrzymaniu – w takim przypadku najlepiej mieć zgodę na piśmie, jeżeli była jedynie wyrażona ustnie, sąd będzie musiał przeprowadzić postępowanie dowodowe dla poczynienia takiego ustalenia,
- jest poważne ryzyko, że powrót mógłby narazić dziecko na szkodę fizyczną lub psychiczną lub w jakikolwiek inny sposób postawić je w sytuacji nie do zniesienia,
- dziecko, które osiągnęło odpowiedni wiek i stopień dojrzałości sprzeciwia się powrotowi do państwa miejsca stałego pobytu,
- powrót dziecka nie byłby dopuszczalny w świetle podstawowych zasad państwa wezwanego dotyczących ochrony praw człowieka i podstawowych wolności,
- od chwili uprowadzenia lub zatrzymania dziecka do chwili złożenia wniosku we właściwym sądzie lub organie administracyjnym upłynął okres dłuższy niż rok.
Tekst konwencji do pobrania na stronie: http://bip.ms.gov.pl/pl/ministerstwo/wspolpraca-miedzynarodowa/konwencja-haska-dot-uprowadzenia-dziecka/
K.P