W Unii Europejskiej przebiegają prace nad utworzeniem wizy humanitarnej, jednak obecnie nie występują regulacje, które nakazywałyby jej wydanie. Sędziowie z Luksemburga podkreślają, że jeśli państwa członkowskie mają w zamiarze wydawać wizy humanitarne, mogą to robić zgodnie z prawem krajowym.

Decyzja Trybunału dotyczy syryjskiego małżeństwa z trójką małych dzieci z Aleppo. Ich celem było przedostanie się do Belgii, aby złożyć w tym kraju wnioski o udzielenie azylu. Ojciec dzieci stwierdza, że został wcześniej uprowadzony przez grupę zbrojną, był także bity i torturowany i został uwolniony dopiero po otrzymaniu okupu. Rodzina kładła także szczególny nacisk na fakt, że stan bezpieczeństwa w Syrii, a zwłaszcza w Aleppo uległ pogorszeniu, a oni są narażeni na prześladowanie ze względu na wiarę.

Belgijski urząd ds. cudzoziemców odmówił przyznania wiz rodzinie. Opowiedział się, że jeśli Syryjczycy planują ubiegać się o azyl, to w rzeczy samej nie zamierzają wyjechać z Belgii po 90 dniach, czyli po wygaśnięciu ważności wizy, a zamierzają zostać dłużej. Urząd belgijski zaznaczył, że państwa członkowskie UE nie są zobowiązane do przyjmowania na swoim terytorium każdej osoby żyjącej w katastrofalnej sytuacji. Sprawa został wniesiona do belgijskiego sądu, ten natomiast zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości UE z prośbą o konkretyzację stosowania obowiązującego w unijnym prawie kodeksu wizowego, a także 4 Karty praw podstawowych UE o zakazie tortur i nieludzkiego traktowania. Według TS UE państwa członkowskie UE nie są zobligowane do przyznawania wiz humanitarnych osobom, które chcą udać się na dane terytorium ze względu na azyl. Mogą to jedynie zrobić w oparciu o prawo krajowe.Trybunał UE zauważył, że Karta praw podstawowych UE i europejska konwencja praw człowieka nakładają na kraje UE obowiązek zapewnienia prawa do azylu, jednak w tym przypadku nie doszło do złamania procedur.

Sędziowie w Luksemburgu zaznaczyli,  że unijny kodeks wizowy został przyjęty na podstawie traktatu. W związku z czym wizy nie mogą dotyczyć pobytów przekraczających 90 dni w ciągu jednego półrocza. W tym czasie, w Belgii syryjska rodzina złożyła wnioski o wizy humanitarne, które zakładały zezwolenie na pobyt dłuższy niż 90 dni.  Sędziowie zaakcentowali, że problemem nie jest fakt, że Syryjczycy opuściliby terytorium UE przez wygaśnięciem wizy, a to, że ich wniosek ma cel inny niż przewiduje to procedura wizy krótkoterminowej. Na skutek posiadania wizy humanitarnej uchodźcy nie musieliby narażać życia i oddawać się w ręce przemytników, próbując dostać się do UE. Wizę miałyby ambasady i konsulaty państw trzecich, aby zapewnić bezpośredni przylot do kraju UE.

Propozycja w tej sprawie jest częścią nowelizacji unijnego kodeksu wizowego, czyli rozporządzenia określającego warunki wydawania wiz na pobyt w UE.

I.R