Daily Archives: 24 lutego 2015

Już 15 lat minęło od początku postępowania i już prawie 7 lat po wydaniu pierwszego wyroku w kwestii zarzutów wstępnych . Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości wydał wyrok w którym w kolejnej sprawie dotyczącej stosowania konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa, tym razem z wniosku Chorwacji przeciwko Serbii. Jednak w tym przypadku Trybunał badał nie tylko podnoszone przez Chorwację zarzuty naruszenia konwencji przez siły serbskie walczące na terytorium chorwackim w latach 1991-1995 przeciwko niepodległości Chorwacji. MTS uznał się bowiem za właściwy także w odniesieniu do rozpatrzenia wzajemnego powództwa Serbii, zarzucającej z kolei popełnienie ludobójstwa na ludności serbskiej przez siły chorwackie w czasie operacji w Srpskiej Krajinie w 1995 roku.

Wyrok MTS po raz kolejny pokazuje jak trudno udowodnić istnienie „ludobójczego zamiaru” i tym samym popełnienie zbrodni ludobójstwa, a w konsekwencji pociągnąć państwo do odpowiedzialności za ludobójstwo. Jednocześnie można odnieść wrażenie, że ze względu na stosunkowo szeroki podmiotowy zakres jurysdykcji Trybunału w odniesieniu do konwencji ws. zbrodni ludobójstwa, państwa mogą próbować zasłaniać się konwencją i przedstawiać jako ludobójstwo wydarzenia, które już na pierwszy rzut oka nie powinny zostać tak zakwalifikowane, ale nie ma innego sposobu, by stały się one przedmiotem postępowania przed MTS.

Według MTS takich wniosków nie można wywieść ani z postępowania sił serbskich wobec Chorwatów, ani z zachowań sił chorwackich wobec Serbów. W konsekwencji, ponieważ „ludobójczy zamiar” jest kluczowym elementem definicji zbrodni ludobójstwa, odróżniającym ją od innych zbrodni międzynarodowych, Trybunał ostatecznie w całości oddalił zarówno roszczenia Chorwacji, jak i Serbii, uznając, że w żadnym ze wskazanych przypadków nie doszło do naruszenia konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa. Uznał jednocześnie, że w świetle takich ustaleń nie ma potrzeby rozstrzygania innych podnoszonych wcześniej problemów, tj. kwestii przypisania popełnionych czynów państwom czy sukcesji w odniesieniu do odpowiedzialności międzynarodowej.

MJ